Μήπως είσαι από εκείνους τους ανθρώπους, που συχνά αναρωτιόνται τι κάνουν λάθος και οι άλλοι ξεσπούν πάνω τους; Δεν σέβονται τις ανάγκες τους; Δεν ακούνε τα «όχι» τους; Δεν αντιλαμβάνονται που να σταματήσουν;
Και ναι, αισθάνεσαι ότι προσπαθείς να σεβαστείς, να ακούσεις, να κατανοήσεις τους άλλους αλλά εσύ δεν λαμβάνεις την αντίστοιχη συμπεριφορά. Τι φταίει;
Τα όριά σου είναι η απάντηση. Ξέρεις τι είναι όμως όριο;
Εξηγώντας τα όρια
Όριο είναι το σημείο που θέτεις αναφορικά με το τι μπορείς να αποδεχτείς σε σχέση με τις πράξεις και τα λόγια κάποιου άλλου.
Τα όρια μπορεί να είναι: φυσικά, ψυχικά, συναισθηματικά.
Η χρησιμότητα του ορίου είναι σημαντική γιατί δεν επιτρέπεις στους άλλους να σε παραβιάζουν με οποιοδήποτε τρόπο. Έτσι, οι σχέσεις διατηρούν τα υγιή στοιχεία τους. Γίνονται αποτελεσματικότερες, οι άνθρωποι συνεργάζονται καλύτερα, επικοινωνούν παραγωγικά και δημιουργούν βάσεις για μακροχρόνιες σχέσεις.
Ο πρώτος που χρειάζεται όρια είναι ο εαυτός σου
Πολλές φορές, στην ανάγκη μας να κάνουμε πολλά, να πετύχουμε στόχους, να βάλουμε νέους στόχους, να «υπηρετήσουμε» τους σκοπούς μας και γενικά να βρισκόμαστε σε συνεχή κίνηση (νοητική, σωματική) προκαλούμε εξάντληση στον εαυτό μας. Όλο αυτό, έχει ως αποτέλεσμα τα αρνητικά συναισθήματα προς τον εαυτό, αλλά και προς τους άλλους. Γιατί ένας εξουθενωμένος άνθρωπος, δεν μπορεί να έχει διάθεση για διαπραγματεύσεις σε κανένα επίπεδο. Άρα, είναι πρωταρχικής σημασίας να φροντίζεις τον εαυτό σου και είναι σημαντικό να αντιληφθείς το όριο που πρέπει να σταματήσεις, για να κάνεις μια διακοπή.
Το όριο είναι σημαντικό να το τηρείς και εσύ
Εάν ξέρεις να λες «όχι», πρέπει να μπορείς και να δεχτείς το «όχι» των άλλων, οι οποίοι διαφυλάσσουν τα δικά τους όρια.
Φυσικά όρια
Το ποιος μπορεί ή επιτρέπεις να σε αγγίζει. Ο τρόπος που σε αγγίζει κάποιος, Πού σε αγγίζει κάποιος, όταν σε αγγίζει κάποιος. Το σώμα σου, είναι αποκλειστικά και μόνο δικό σου. Το πόσο σε πλησιάζει κάποιος αφορά το πως σε κάνει να αισθάνεσαι. Εάν κάποιος, σε πλησιάζει πολύ κοντά ενδέχεται να σε κάνει να αισθανθείς άβολα. Ο τρόπος και το σημείο που σε αγγίζει σε κάποια συγκεκριμένη στιγμή και χρόνο ή περιβάλλον, κάποιος επίσης μπορεί να είναι θέμα ορίου σου.
Ψυχικά όρια
Σε αυτό το επίπεδο, αναφερόμαστε σε σκέψεις, αξίες, απόψεις, πεποιθήσεις, προσωπικά «πιστεύω». Ο τρόπος που προσπαθεί κάποιος ή εσύ να πείσεις τον άλλο μπορεί να παραβιάσει μέρος ορίων. Εάν μια συζήτηση μπορεί να μετατραπεί σε καβγά, σε προσπάθεια επιβολής της μιας άποψης έναντι της άλλης και όχι υγιή διάλογο, που ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφραστεί ελεύθερα, ξεπερνούνται τα όρια.
Συναισθηματικά όρια
Ο τρόπος που διαχωρίζεις τα όριά σου από του άλλου και η διαχείριση αυτού του διαχωρισμού. Κανονικά, τα ψυχικά σου όρια, δεν μπορεί να επηρεάζονται από τα ψυχικά όρια των άλλων. Εάν κατά τη διάρκεια μια τέτοιας διαπραγμάτευσης επηρεαστείς συναισθηματικά, θα πρέπει να αναλογιστείς τα συναισθηματικά σου όρια. Μπορείς να έχεις τα δικά σου συναισθήματα και να μην αναλαμβάνεις το βάρος κάποιου άλλου. Ο εαυτός, δεν ορίζεται από τη σχέση σου με τους άλλους ανθρώπους. Κανονικά, δεν πρέπει να σε επηρεάζουν καταστάσεις από τη εργασία, από το ευρύτερο οικογενειακό πλαίσιο ή από το φιλικό σου περιβάλλον. Εάν τα λόγια των άλλων επηρεάζουν τις πράξεις σου, τότε επηρεάζουν και τις ευθύνες σου. Απέκτησε επίγνωση των συναισθημάτων σου, ενημερώσου για τις επιλογές σου, ξεχώρισε την ταυτότητά σου, και αποδέξου ότι τα συναισθήματά σου είναι επιλογή σου. Όταν επιτρέπετε στα συναισθήματα άλλων να κυβερνούν τη ζωή σας, κάνετε τον εαυτό σας άσκοπα ευάλωτο να χειριστείτε από τους άλλου
Κουλτούρα
Ας μη ξεχάσουμε ότι υπάρχουν συμπεριφορές που αλλάζουν, αν συναναστρέφεσαι με έναν άνθρωπο από άλλη χώρα. Υπάρχουν λαοί, που συμπεριφέρονται διαφορετικά από άλλους. Για παράδειγμα έναν κανόνα που μαθαίνουμε από νωρίς στα παιδιά μας ή μας έμαθαν οι γονείς μας είναι ότι δεν ρευόμαστε στο τραπέζι και δεν ρουφάς τα μακαρόνια ή τη σούπα σου. Ωστόσο, στην Κίνα και στην Ταιβάν είναι ένδειξη ότι απόλαυσες το γεύμα σου. Οι Βρετανοί τα πάνε πολύ καλά με τα όρια. Δε σημαίνει ότι δεν σε συμπαθούν, απλά δυσκολεύονται με την αίσθηση της οικειότητας που μπορεί να υπάρχει σε άλλους λαούς. Καλό είναι λοιπόν, να θυμάστε όταν συναναστρέφεστε με ανθρώπους άλλων χωρών, ότι μπορεί να υπάρχουν πράγματα που μπορεί να σας ενοχλήσουν ή να ενοχλήσουν εκείνους. Αυτό είναι κάτι διαφορετικό από το «ξεπερνάς το όριό μου».
Πως βάζεις τα όριά σου:
Σκέψου προσεχτικά τι είναι σημαντικό για εσένα και συνειδητοποίησε το σημείο που κάτι σε ξεπερνάει.
Όταν αισθανθείς ότι κάτι ξεπερνάει τη γραμμή όχλησής σου, κατέγραψε το μέσα σου.
Ίσως στο παρελθόν, να μην είχες ορίσει ή να μην είχες συνειδητοποιήσει ποια είναι τα όριά σου.
Το σημείο που σε κάνει να αισθάνεσαι ότι προσβάλλεσαι, ότι μια συμπεριφορά σε αναστατώνει ότι κάποιος άνθρωπος επαναλαμβανόμενα σου δημιουργεί δυσκολία, αρχίζεις να συνειδητοποιείς την οριογραμμή σου.
Νιώσε άνετα με τα «όχι» σου. Βέβαια, μην αγνοείς και τα «όχι» των άλλων.
Προσπάθησε να μη ξεχνάς να παρατηρείς τον εαυτό σου συνεχόμενα. Μη χάνεις την επαφή με τον εαυτό σου. Συναισθάνσου την κάθε στιγμή που βιώνεις.
Θεωρώ, ότι όταν γνωρίζεις ποιος είσαι, δεν αναμιγνύεσαι με τον άλλο, όσο κοντά και να βρεθείς. Είναι σαν το λάδι με το νερό. Μπορεί να περιέχονται σε ένα ποτήρι, ωστόσο ποτέ δεν θα ανακατευθούν.
ΣΤΟΝ ΔΑΣΚΑΛΟ ΜΟΥ, ΝΙΚΟ ΤΣΑΜΗ
Εύη Βασιλείου, Ψυχολόγος MSc
