Νιώθω απαίσια, όταν τα παιδιά μου, βρίσκονται μπροστά από την οποιαδήποτε οθόνη. Θεωρώ ότι αποτυγχάνω στο να τους δώσω τα σωστά ερεθίσματα για να έχουν τα απαραίτητα εφόδια. Παράλληλα προβληματίζομαι, δεδομένου ότι ενώ είναι παρέα, εκείνα «συνδέονται» ευκολότερα με την οθόνη, από ότι μεταξύ τους. Ταυτόχρονα, προσπαθώ να κάνουμε πράγματα μαζί, αλλά παρ’όλα αυτά εκείνα μόλις δουν οθόνη… τσουπ, κόλλησαν.
Μια έρευνα του 2010 αναφέρει ότι τα παιδιά, ξοδεύουν κατά μέσο όρο περίπου 7 ½ ώρες μπροστά σε ηλεκτρονικά μέσα. Δηλαδή, τηλεόραση, διαδίκτυο, βιντεοπαιχνίδια και κινητές συσκευές…. Το νούμερο αυτό είναι τρομακτικό, αν αναλογιστείς δε, ότι είναι περίπου το 8ωρο ενός ενήλικα στην εργασία του! Απίστευτο…
Υπάρχουν στοιχεία που αναφέρουν, ότι το 30% των παιδιών της έρευνας, έχουν γονείς που είναι αναποτελεσματικοί στην οριοθέτηση και τους κανόνες σε σχέση με το είδος των ενασχολήσεών των παιδιών τους με τα ηλεκτρονικά μέσα.
Η ηλεκτρονική χρήση στις ζωές των παιδιών μας, είναι βέβαιο ότι θα αυξηθεί καθώς μεγαλώνουν και αρχίζουν να διεκδικούν τον προσωπικό τους χρόνο.
Τι μπορούμε να κάνουμε
- Το παράδειγμα. Αρχικά, μήπως περνάμε και εμείς αρκετό χρόνο μπροστά στις οθόνες μας; Ναι, ξέρω, τα πράγματα άλλαξαν και πόσα γίνονται μέσω αυτών των συσκευών! Γλιτώνουμε πολύ χρόνο από πληρωμές και αποστάσεις, παράλληλα είναι σημαντικό να υπενθυμίζουμε στους εαυτούς μας το όριο. Μερικές φορές το να απομακρυνθώ από το τηλέφωνο ή τον υπολογιστή και να απαντήσω σε ερωτήσεις των μικρών μου, είναι δύσκολο.
- Θέσε τις ώρες που είναι αποκλειστικά για εσένα και την οικογένειά σου.
- Άνοιξε ένα βιβλίο μαζί τους. Δείξε τους την εναλλακτική, του να στέκεσαι μπροστά σε κάτι, όπως ένα καλό βιβλίο και να ανοίγεις την πύλη της φαντασίας σου. Υπάρχει καλύτερη οθόνη από αυτήν; Δείξε στα παιδιά σου τον τρόπο, να χρησιμοποιούν το μυαλό τους και να γίνονται δημιουργικά μέσω της φαντασίας. Πως; Βρες εσύ τον τρόπο. Αν δυσκολεύεσαι, μήπως έχεις κλείσει και εσύ αυτήν την πύλη. Εκμεταλλεύσου τον χρόνο σου με το παιδί σου και γίνε και εσύ ένα κομμάτι του παιχνιδιού.
- Κάντε ασκήσεις χαλάρωσης: Το στρες είναι στη ζωή όλων μας. Και σύντομα, αν όχι ήδη θα είναι και στη ζωή του παιδιού σου. Εκπαίδευσέ το σε αυτό που έρχεται. Είναι και μια καλή άσκηση για να είστε μαζί με έναν εναλλακτικό τρόπο.
- Χάδια, φιλιά και αγκαλιές: Στην εποχή που έρχεται και με τον κορονοιό να μας περιορίζει σε ανθρώπινο επίπεδο μη λεκτικής επικοινωνίας (δεν μπορούν ακόμα και οι παππούδες να κάνουν μια αυθόρμητη αγκαλιά στα εγγόνια τους), θύμισέ τους τη σημασία της ανθρώπινης επαφής. Τη σημασία του να εκφραζόμαστε συναισθηματικά με εκείνους που αγαπάμε. Η οθόνη δεν θα μπορέσει ποτέ να το κάνει αυτό. Αυτό, το αναφέρω και σε εσένα που αγωνιάς για το τι περιμένει τα παιδιά μας, που πρόκειται να ζήσουν στη νέα τάξη πραγμάτων. Τα παιδιά που έχουν μάθει στην συναισθηματική έκφραση και αποδοχή, θα την αναζητήσουν στη ζωή τους.
Χρησιμοποίησε κίνητρα κατάλληλα για την ηλικία του
Προσάρμοσε τις στρατηγικές περιορισμού της οθόνης στην ηλικία του παιδιού σου. Για παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορείς αντί να το αφήνεις να παίζει με το tablet ενώ κάνεις ντους ή ετοιμάζεις δείπνο, βρες μια δραστηριότητα που μπορεί να κάνει μαζί σου όπως (μη φρικάρεις) να χρωματίσει με κηρομπογιές που πλένονται στο εξωτερικό της μπανιέρας, ή βάλε το παιδί υπεύθυνο για να κόψει τη σαλάτα (όχι το μαρούλι, τη σαλάτα με τα χεράκια του για τη σαλάτα).
Για παιδιά σχολικής ηλικίας, κάνε τον χρόνο στα ηλεκτρονικά μέσα, προνόμιο που κερδίζουν. Για τους εφήβους, μη ξεχνάς το δικαίωμά σου να καταργήσεις την πρόσβαση στα κινητά τηλέφωνα και το Διαδίκτυο εάν οι βαθμοί ή οι υποχρεώσεις δεν τηρούνται όπως έχετε συμφωνήσει.
Η φρικαλέα αλήθεια. Ο χρόνος που επιτρέπεται να βρίσκονται τα παιδιά στην οθόνη.
Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (AAP) συνέστησε, τα παιδιά κάτω των δύο ετών να μην εκτίθενται καθόλου σε οθόνες και τα παιδιά μεταξύ δύο και πέντε ετών πρέπει να περιορίζονται σε μία ώρα την ημέρα ή λιγότερο. Η τελευταία ενημέρωση αντανακλά την ευρεία αύξηση των μέσων από τα παιδιά και τώρα συνιστά:
- Για βρέφη έως 18 μηνών: Συνομιλία μέσω βίντεο μόνο (όπως με γονέα που ταξιδεύει ή συγγενή που ζει μακριά)
- Νήπια 18 έως 24 μηνών: Προγραμματισμός υψηλής ποιότητας που βλέπουν τα μωρά και οι γονείς μαζί
- Παιδιά προσχολικής ηλικίας, 2 έως 5 ετών: Όχι περισσότερο από μία ώρα ημερησίως
- Παιδιά ηλικίας 6 ετών και άνω: Χωρίς συγκεκριμένο χρονικό όριο.
Αντ ‘αυτού, οι γονείς θα πρέπει να “θέσουν σταθερά όρια στο χρόνο που αφιερώνουν στη χρήση μέσων και στα είδη μέσων και να βεβαιωθούν ότι τα μέσα δεν λαμβάνουν τη θέση του επαρκούς ύπνου, της σωματικής δραστηριότητας και άλλων συμπεριφορών που είναι απαραίτητες για την υγεία”.
Τα πράγματα άλλαξαν. Η δουλειά μας, είναι η υγιής προσαρμογή τους.
Ναι η ρομαντική περίοδος που εμείς, ως παιδιά μεγαλώσαμε (80ίλα, που λέει και ο άντρας μου), έχει περάσει. Τα παιδιά μας, κάνουν νέα πράγματα που δεν σημαίνει ότι είναι τόσο επικίνδυνα όσο πιστεύουμε. Είναι απλά, διαφορετικά. Και εμείς, οι γονείς που είμαστε αντιμέτωποι με τις τεράστιες αυτές αλλαγές, οφείλουμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας σε μια υγιή προσαρμογή.
- Προσπάθησε να εμποδίσεις μέσα σου, τον επικριτικό γονιό, που σου λέει τι δεν κάνεις καλά.
- Άρχισε να κάνεις πράγματα μα το παιδί/παιδιά σου που σε φέρνουν και εσένα σε επαφή με την παιδικότητά σου.
- Ενώ στα λέω όλα αυτά, αν αναρωτιέσαι αν εγώ τα καταφέρνω, η απάντηση είναι «ΟΧΙ». Κάθε μέρα όμως, προσπαθώ να κάνω μικρές υπενθυμίσεις για τον τρόπο που μπορώ να γίνω καλύτερη για αυτά. Γλυκέ μου φίλε γονιέ, που ψάχνεις τόσο τις απαντήσεις, σε νιώθω. Κατανοώ την αγωνία σου και σου λέω πως, θα τα καταφέρουμε!
Πότε άλλοτε, καμία άλλη γενιά δεν είχε τόση πληροφορία για τον τρόπο που πρέπει να φέρεται στα παιδία της. Είναι λογικό να ψάχνεις απαντήσεις γιατί έχουμε μπροστά μας πολλές απαιτήσεις. Αλλά μη ξεχνάς! Και εσύ παιδί γεννήθηκες.
Εύη Βασιλείου, Ψυχολόγος MSc
