Το μαύρο πρόβλατο μιας οικογένειας, είναι το μέλος εκείνο το οποίο διαφέρει και το οποίο συνήθως «κατηγορείται» για ότι συμβαίνει στους άλλους.
Αυτός ο ρόλος, έχει ιδιαίτερη σημασία στις οικογένειες γιατί στην ουσία χρησιμοποιείται για να προστατεύσει το σύνολο της εικόνας της οικογένειας, υποδικνύοντας ένα άτομο και όχι το σύνολο της οικογένειας, που βέβαια, είναι το πρόβλημα. Συνήθως είναι ένα μέλος της οικογένειας, χωρίς αυτό να απαγορεύει ότι μπορεί να είναι και παραπάνω από ένα μέλος σε μια οικογένεια.
Αυτός ο ρόλος ξεκινάει συνήθως από την παιδική ηλικία, κατά την οποία το παιδί κατηγορείται για όλα τα προβλήματα της δυσλειτουργικότητας που εκφράζεται ή όχι σε ένα σπίτι. Στην ουσία, το μαύρο πρόβατο, φέρει το βάρος της ευθύνης όλης της οικογένειας αλλά και την ανάληψη των προβλημάτων όλων των μελών.
Συνήθως ο ρόλος ο οποίος, επωμίζεται το άτομο είναι επζήμιος για την ψυχική του και τη συναισθηματική του υγεία για όλη του τη ζωή. Τα παιδιά αυτά, έρχονται αντιμέτωπα με εκφοβισμό, προσβολές, παραμέληση και κακοποιητική συμπεριφορά τις οποίες στο τέλος, το παιδί αναγκάζεται να θεωρήσει ότι του αξίζουν.
Τι είναι η μετατόπιση στην ψυχολογία;
Πώς επιλέγονται τα μαύρα πρόβατα στην οικογένεια
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους ένας γονέας μπορεί να επιλέξει ως μαύρο πρόβατο ενα παιδί, αλλά ποτέ δεν φταίει το παιδί.
- Παρακάτω μερικοί παράγοντες που μπορεί να παίζουν ρόλο
- Σειρά γέννησης
- Γένος
- Εμφάνιση
- Ευφυία
- Σεξουαλικός προσανατολισμός
Για παράδειγμα, το πρώτο αγόρι στην οικογένεια μπορεί να είναι το αγαπημένο, το καλό παιδί, ενώ στη δευτερότοκη κόρη ανατίθεται ο ρόλος του μαύρου πρόβατου. Από την άλλη πλευρά, ένας ναρκισσιστικός γονέας μπορεί να προτιμά το παιδί που ενισχύει την εικόνα της οικογένειας, ενώ ταυτόχρονα εξοντώνει το παιδί που δεν ενισχύει τη δημόσια εικόνα της.
Το γιατί ένας γονιός αποφασίζει να θέσει ως μαύρο πρόβατο ένα παιδί τείνει να μην έχει νόημα επειδή αυτή η συμπεριφορά έχει τις ρίζες της στη δυσλειτουργία. Για παράδειγμα, ένα παιδί που είναι ευαίσθητο, περίεργο, όμορφο και έξυπνο μπορεί να εκληφθεί ως απειλή από έναν γονέα που δεν έχει αυτοπεποίθηση.
Το μαύρο πρόβατο ως μορφή προβολής
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι γονείς μπορεί να κακομεταχειρίζονται παιδιά που μοιάζουν ή τους θυμίζουν τους πρώην συντρόφους τους.
Μόνο παιδιά δυσλειτουργικών και κακοποιητικών γονιών αναφέρουν ότι είναι άλλοτε το καλό παιδί και άλλοτε το μαύρο πρόβατο. Το ίδιο παιδί μπορεί να έχει αυτούς τους ρόλους που προβάλλονται πάνω του, υποδεικνύοντας πόσο δυσλειτουργικοί είναι οι γονείς που έχουν αυτή τη συμπεριφορά.
Οι γονείς των μαύρων προβάτων, δεν κατανοούν τις συμπεριφορές τους ως προσβλητικές και ίσως, οι ίδιοι να έχουν αντιμετωπίσει αντίστοιχες συμπεριφορές ως παιδιά. Μπορεί επίσης να έχουν μια διαταραχή προσωπικότητας, όπως ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας ή οριακή διαταραχή προσωπικότητας, η οποία τους οδηγεί να εξιδανικεύουν και να υποτιμούν τους άλλους.
Δυστυχώς, τα παιδιά τείνουν να «αφομοιώνουν» τον ρόλο που τους δίνουν, μια και δεν έχουν την εμπειρία ζωής για να αναγνωρίσουν ότι οι γονείς τους είναι αυτοί που έχουν το πρόβλημα. Δεν γνωρίζουν ότι οι στοργικοί και ώριμοι γονείς δεν χωρίζουν τα παιδιά σε ρόλους, αλλά αναγνωρίζουν ότι όλοι έχουν δυνατά και αδύναμα σημεία.
Επιπτώσεις του να είσαι μαύρο πρόβατο
Το να είσαι το μαύρο πρόβατο θέτει τα παιδιά σε μειονεκτική θέση. Οι επιπτώσεις αυτού του ρόλου μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Τραύμα: Το να στερείσαι την αγάπη της οικογένειας, να ξεχωρίζει γιατί είσαι κακό παιδί και ό,τι θετικό έχεις να παραβλέπεται, φαντάζεσαι τι συναισθηματικές και ψυχολογικές συνέπειες μπορεί να φέρει. Ένας άνθρωπος που αγωνίζεται συνεχόμενα να απόδειξη ότι είναι άξιος, καλός, ικανός, αγαπητός.
- Τοξικές σχέσεις: Πόσο πιθανό πιστεύεις ότι είναι να δημιουργεί αυτό το άτομο, σχέσεις με καταχρηστικά και επιβλαβή άτομα; Ε, πολλές!
- Ωραιοποίηση των δυσλειτουργικών συμπεριφορών: Η δυσλειτουργία και η κακοποίηση συχνά μεταφράζονται ως «φυσιολογικές» για τα μαύρα πρόβατα της οικογένειας. Έτσι, μπορεί να είναι εκτεθειμένα σε άτομα και περιβάλλοντα άκρως τοξικά.
- Ανοριοθέτητα άτομα: Επειδή, έχουν υπάρξει σε τέτοια περιβάλλοντα που η κακή συμπεριφορά των άλλων προς τα ίδια είναι συνηθισμένα, δε μπορούν να αναγνωρίσουν πότε κάποιος ξεπερνά τα όριά τους. Με αυτόν τον τρόπο, καθιστούν και τους άλλους άθελά τους, κακοποιητικούς και δεν μπορούν να ξεφύγουν από τον φαύλο κύκλο.
- Αυτο-σαμποτάζ ή αυτοτραυματισμός: Οι αποδιοπομπαίοι τράγοι τείνουν να εσωτερικεύουν τα επιβλαβή μηνύματα που έχουν λάβει για τον εαυτό τους από τη γέννηση ή την πρώιμη παιδική ηλικία και μετά. Αυτό θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα το παιδί να εμπλακεί σε συμπεριφορές που έχουν να κάνουν με κακή απόδοση στο σχολείο, παραμελημένη φροντίδα του εαυτού, παραβατικές δραστηριότητες και γενικά αναζητά τρόπους να αποδεικνύει ότι του αξίζει ο τίτλος που του δόθηκε.
Τί μαθαίνεις από αυτή την εμπειρία
Σκέψου, ότι τα μαύρα πρόβατα έχουν κατά μέτωπο συγκρούσεις και συνήθως το αποτέλεσμα είναι η εγκατάλειψη και η απόρριψη της δυσλειτουργικής οικογένειας. Το καλό παιδί, από την άλλη, είναι ακόμα εμπλεκόμενο και βαθιά δεσμευμένο μέσα σε αυτό το σύστημα.
Στην ουσία, έχει την ικανότητα να μπορεί να διακρίνει την τοξικότητα και να αποδεσμετεί. Δυστυχώς, τα άτομα που είναι τα μαύρα πρόβατα στην πατρική τους οικογένεια, δυσκολεύονται να εμπλακούν ουσιαστικά στις οικογένειες που δημιουργούν στην πορεία και κρατούν αποστάσεις .
Πολύ ενδιαφέρον για αυτό τον ρόλο, είναι το γεγονός ότι συχνά αποφασίζουν να τερματίσουν τον κύκλο της κακοποίησης που περνάει διαγενεολογικά, όταν κάνουν δικές τους οικογένειες.
Αντιμετωπίζοντας τη δυσκολία
Υπάρχουν περιπτώσεις, που σε αυτόν τον ρόλο, το δυσλειτουργικό περιβάλλον, να απέτυχες στη δημιουργία υγιών σχέσεων ανάμεσα στα αδέρφια και να δημιούργησαν σχέσεις ανταγωνισμού και έλλειψης υγιών συναισθημάτων.
Θεραπεία από το παιδικό τραύμα
Σε αυτήν την περίπτωση, η ψυχοθεραπεία με σκοπό την αποκατάσταση της αυτοπεποίθησης και στοχοποίηση της δημιουργίας υγιών σχέσεων μέσω της εμπιστοσύνης, της οριοθέτησης και της εγγύτητας, είναι σημαντική.
Επίσης μη ξεχνάς να είσαι ο εαυτός σου και όχι ο ρόλος που σου έδωσαν!
