‘Ολοι γνωρίζουμε το τραγούδι των μπλε. Στην περίοδο του lockdown, νιώθουμε να μην είμαστε καλά, χωρίς να ξέρουμε το γιατί. Ουσιαστικά αισθανόμαστε τύψεις, χωρίς να το καταλαβαίνουμε. ΕΝΟΧΕΣ! Ανεξάρτητα αν, οι προσωπικές μας ζωές πάνε καλύτερα ή χειρότερα μετά τον κορωνοϊό, εμείς αισθανόμαστε χάλια. Ο λόγος είναι οι ενοχές.
Πολλά είναι τα συναισθήματα που βιώνουμε, αυτή την περίεργη περίοδο που διανύουμε, με τον Covid και τον εγκλεισμό. Ένα από αυτά λοιπόν είναι η “πονηρή” ενοχή. Δεν το καταλαβαίνουμε αλλά την αισθανόμαστε συνεχώς. Γιατί δεν το καταλαβαίνουμε ; Μα γιατί δεν κάναμε κάτι κακό να βαραίνει τη συνείδηση μας. Δεν είμαστε εμείς οι υπαίτιοι.
Η ενοχή είναι ένα συναίσθημα τόσο ισχυρό, που πολλές φορές παραλύει το άτομο ψυχικά και το κάνει να ελέγχεται από τις επιθυμίες των γύρω του. Πρόκειται για το πιο χειραγωγό συναίσθημα και συχνά ασυνείδητα οδηγεί το άτομο σε πράξεις αυτο-τιμωρίας και αυτο-ϋποτίμησης. Μην ανησυχείς, όλοι έχουμε αισθήματα ενοχής!
Γιατί αισθανόμαστε ενοχές:
- Τηλεργάζεσαι και αισθάνεσαι ότι δεν προσφέρεις στο σπίτι, στην οικογένεια, στην δουλειά όπως έκανες παλιότερα;
- Αισθάνεσαι ότι έχεις περιορισμένες αντοχές για τους ανθρώπους γύρω σου και τα νεύρα σου χτυπάνε κόκκινο;
- Πιστεύεις ότι δεν βλέπεις αρκετά συχνά τους φίλους;
- Νιώθεις ενοχές που για να προστατεύσεις τους γονείς σου, διατηρείς αποστάσεις.
Όλα τα παραπάνω χτίζουν ένα κάστρο ενοχής.
Τύψεις και για τα παιδιά
Οι οικογένειες με μικρά παιδιά μπορεί να αισθάνεστε ιδιαίτερα ένοχοι επειδή έχετε παρατηρήσει ότι τα παιδιά σας επηρεάζονται αρνητικά από τον εγκλεισμό . Μπορεί να σκέφτεστε κάπως έτσι:
- Δεν αισθάνομαι ευχάριστα που άφησα τα παιδιά μου να περνούν πολύ χρόνο στην οθόνη γιατί ξέρω ότι δεν τους κάνει καλό.
- Νιώθω ένοχος καθώς δεν παίζω με τα παιδιά μου κατά τη διάρκεια της ημέρας
- Νιώθω απαίσια που οι γονείς μου δεν μπορούν να δουν τα παιδιά μου αυτήν τη περίοδο
- Είμαι γεμάτος ενοχή επειδή τα παιδιά μου φαίνονται δυστυχή
- Αισθάνομαι άσχημα που δεν βλέπουν τους φίλους τους
- Δεν αθλούνται και δεν αποφορτίζονται κάτι που με κάνει να αισθάνομαι άσχημα
- Πιστεύω ότι θα δημιουργηθεί έλλειμα στην εκπαίδευση τους αφού η τηλεκπαίδευση είναι λιγότερο αποδοτική
Ενοχές για τις οικονομικές μας δυσκολίες
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε πληγεί από τον κορωνοϊό αναφορικά με τα οικονομικά μας . Κερδίζουμε λιγότερα χρήματα και είναι πολύ πιο δύσκολο να στηρίξεις εσένα , την οικογένεια σου αυτούς που σε ενδιαφέρουν. Πολλοί έχουμε χάσει τη δουλειά μας . Οι ενοχές είναι στο κόκκινο! Παρακάτω είναι λίγες από τις σκέψεις που κάνουμε
- Είμαι σε κακή ψυχολογική κατάσταση γιατί δεν κάνω περισσότερα για να βοηθήσω τους ανθρώπους που αγαπώ .
- Νιώθω ένοχος γιατί το εισόδημά μου έχει μειωθεί και η οικογένειά μου θα υποστεί στερήσεις.
- Είμαι ένοχος που απολύθηκα !
- Νιώθω άσχημα που δεν μπορώ πλέον να φροντίζω τους ηλικιωμένους γονείς μου χωρίς να τους θέσω σε κίνδυνο.
Συνομιλώντας με τις ενοχές σου. “Ακόμα και στη θετική εξέλιξη νιώθω ενοχές”
Το πώς θα αντιμετωπίσεις αυτήν την ενοχή με έναν υγιή τρόπο είναι απαραίτητο για την ευημερία σου. Υπάρχουν άνθρωποι που η απομόνωση και ίσως η τηλεργασία έχει αυξήσει την ποιότητα ζωής τους, δεν το απολαμβάνουν όμως, γιατί σκέφτονται κάπως έτσι:
- Αισθάνομαι ένοχος γιατί η ζωή μου είναι πραγματικά καλύτερη κατά τη διάρκεια της καραντίνας
- Είμαι ένοχος γιατί μπορώ να εργαστώ από το σπίτι ενώ άλλοι έχασαν τη δουλειά τους
- Νοιώθω ενοχές γιατί αποταμιεύω περισσότερα χρήματα τώρα σε σχέση με πριν λόγω αναγκαστικού περιορισμού των εξόδων μου
- Αισθάνομαι ένοχος γιατί είμαι πολύ χαρούμενος και υγιής ενώ άλλοι άνθρωποι υποφέρουν
Τήρησες τους κανόνες και απομονώθηκες ενώ έχασες σημαντικά γεγονότα της ζωής σου ή δεν τήρησες τους κανόνες και οι ενοχές σου ακούγονται κάπως έτσι:
- Στην αρχή της πανδημίας, δεν φορούσα μάσκα δημόσια, είμαι ένοχος που ξέφυγαν τα κρούσματα
- Πήγα σε μια κοινωνική συγκέντρωση, αγνοώντας τους κανόνες και τώρα, νιώθω ένοχος
- Νιώθω άσχημα που δεν παρευρέθηκα σε κηδεία γιατί δεν ήθελα να είμαι κοντά σε κόσμο
Κάτι που ίσως σε κάνει να νιώσεις καλύτερα είναι ότι δεν είσαι μόνος! Σκέφτονται και άλλοι με τον ίδιο τρόπο. Δεν θα ήταν καλύτερα, να σκεφτούμε με έναν άλλο τρόπο, σύμφωνα με τις νέες συνθήκες;
Να προσπαθήσουμε να προσαρμόσουμε την σκέψη μας, στα δεδομένα.
Αλλαγή στις ερμηνείες μας: Και αν οι σκέψεις μας, μιλούσαν κάπως έτσι;
“Δεν μπορώ να παρέμβω, αλλά θα σκεφτώ τις εναλλακτικές που έχω εγώ για να βοηθήσω με τα νέα δεδομένα. Εμπιστεύομαι, τους λόγους που το σύμπαν κάνει αυτή την αλλαγή”. Τι δεξιότητες έχεις; Μπορείς με κάποιον τρόπο να φανείς χρήσιμος βάση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών σου; Οι κρίσεις, δημιουργούν ευκαιρίες. Σκέψου. Ενεργοποιήσου!
Έχεις επενδύσει πολύ χρόνο και ενέργεια για να διασφαλίσεις ότι τα παιδιά σου δεν θα κοιτάζουν τις ψηφιακές συσκευές. Μήπως οι κανόνες τελικά άλλαξαν; Μήπως πρέπει να είμαστε λίγο πιο διαλλακτικοί; Απο το να είναι κοινωνικά αποτραβηγμένα μήπως δεν πειράζει να μιλήσουν με τους φίλους τους μέσω viber, skype, zoom κ.α.;
Δώσε στον εαυτό σου λίγο χρόνο να προσαρμοστεί στο γεγονός οτι οι συνθήκες άλλαξαν και τα δεδομένα διαφοροποιούνται.
Οι ενοχές είναι ένα συναίσθημα χρήσιμο εαν πράγματι έχεις πειράξει κάποιον και πρέπει να αναθεωρήσεις τη συμπεριφορά σου. Εαν δεν έχεις βλάψει κάποιον, μήπως έχεις μάθει να ζεις με ενοχές; Αυτό πρέπει να το αλλάξεις.
Κάν’το αλλιώς:
Αναγνώρισε το συναίσθημά σου. Παρατήρησε το και εντόπισε από τι συνοδεύεται. Μήπως πριν από το συναίσθημα αυτό έχεις επικοινωνία με κάποιον; Αποδέξου αυτό που νιώθεις.
Κάνε τα παιδιά σου να νιώσουν και εκείνα αλλιώς. Όρισε μερικές καταστάσεις που μπορείς να διαφοροποιήσεις τα όριά σου. Άφησε τα στο δωμάτιο τους, να παίξουν χωρίς να είναι αναγκασμένα να έχουν τα πάντα σε τάξη. Οι κανόνες μπορεί για λίγο να διευρυνθούν. Τα όρια που θα ανακατασκευάσεις, δεν θα έχουν να κάνουν με βασικά στοιχεία που έχεις θέσει. Δεν ανταλλάσσω χρόνο στην τηλεόραση με γλυκά. Απλά στην πορεία, θα νιώσεις χειρότερα εάν αναλύσεις ότι τα εισαγάγεις σε ανθυγιεινές συμπεριφορές.
Προστατεύεις τους ανθρώπους που αγαπάς, διατηρώντας τις αποστάσεις σου. Αυτό που μπορείς να κάνεις είναι να ακολουθήσεις τους κανόνες των ειδικών. Δεν επέλεξες να μείνεις σε απόσταση, μη το ξεχνάς. Δεν είναι από επιλογή σου.
Βάλε όρια στην ενοχή σου
Ξεκίνα με την ανακατασκευή των λόγων σου έναντι των λόγων της ενοχής.
Μήπως τον προηγούμενο καιρό, έδινες προσοχή στις ανάγκες των άλλων, αγνοώντας τις δικές σου; Παρατήρησε εαν ο εαυτό σου είναι το ίδιο ικανοποιημένος με τους άλλους. Μήπως τώρα έχεις περισσότερο χρόνο για να κάνεις πράγματα που αγαπάς; Μήπως θυμήθηκες να ασχοληθείς με όσα είχες παραμελήσει και αφορούσαν εσένα;
Υπάρχουν άνθρωποι που μας βάζουν στη διαδικασία ενοχών, μόνο που τους βλέπουμε ή τους μιλάμε. Δες αυτή την περίοδο ως μια περίοδο παρατήρησης και διαφοροποίησης. Οι ενοχές όταν δεν έχουν λόγο ύπαρξης, δηλαδή να έχουμε βλάψει κάποιον, είναι απολύτως τοξικές και περιττές.
Αναγέννησε τον εαυτό σου με μια πιο υγιή εκδοχή του. Αναζωογονήσου!
Αν δεν μπορείς να βάλεις όρια στην ενοχή σου, θα πρέπει να γνωρίζεις ότι η υπερβολική έκφραση ενοχής μπορεί να είναι σύμπτωμα κατάθλιψης, στρες ή και κάποιας άλλης ψυχικής ασθένειας. Σε αυτή την περίπτωση, θα χρειαστείς κάποιον να σε συνοδεύσει σε αυτή την αναζήτησή σου.
Μήπως είσαι και απενεργοποιημένος;
